Το πρόγραμμα

Η έλλειψη επαρκούς ποσότητας υδάτινων πόρων αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα της σύγχρονης γεωργίας, ιδιαίτερα σε άνυδρες και ημιάνυδρες περιοχές, όπως σε παραθαλάσσιες περιοχές της Νότιας Ελλάδας, που συχνά οδηγεί πολλούς καλλιεργητές στην χρήση νερού υψηλής αλατότητας για άρδευση. Επιπλέον, σε υδροπονικές θερμοκηπιακές καλλιέργειες όπου το σύστημα άρδευσης είναι κλειστού τύπου η αύξηση της συγκέντρωσης των αλάτων μπορεί να αποτελέσει περιοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη των φυτών.

Η βελτιστοποίηση αειφόρων, φιλικών προς το περιβάλλον, τεχνικών που να υποβοηθούν την αξιοποίηση υδάτινων πόρων υψηλής αλατότητας με στόχο την διατήρηση των επιπέδων παραγωγής και ποιότητας της καλλιέργειας θα βοηθήσουν τα μέγιστα στην αξιοποίηση προβληματικών υδροφόρων οριζόντων σε διάφορες περιοχές της χώρας όπως οι πεδιάδες της Μεσσαράς και της Ιεράπετρας στην Κρήτη, περιοχές που τροφοδοτούν με κηπευτικά τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.

Αντικείμενο του προγράμματος είναι ο προσδιορισμός βιομορίων (γονίδια και/ή μεταβολίτες) που μπορούν να παίξουν το ρόλο βιοδεικτών πρόβλεψης επερχόμενης καταπόνησης από αλατότητα πριν την εμφάνιση των φυσιολογικών συμπτωμάτων στην τομάτα που μπορούν να ανιχνευθούν από τις υπάρχουσες τεχνολογίες. Στόχος του προγράμματος είναι η πρόβλεψη επερχόμενης καταπόνησης πριν την εμφάνιση των φυσιολογικών δεικτών η οποία δίνει την δυνατότητα αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης με την χρήση υπαρχόντων τεχνολογιών. Συνεπώς, εφόσον μπορεί να προβλεφθεί η επερχόμενη καταπόνηση, η παρέμβαση μπορεί να είναι προληπτική και όχι κατασταλτική όπως θα γινόταν στην περίπτωση χρήσης των φυσιολογικών δεικτών. Για την επίτευξη των στόχων θα χρησιμοποιηθούν -ομικές τεχνολογίες υψηλής απόδοσης όπως η γενωμική και η μεταβολομική με στόχο την ταχεία ανεύρεση βιομορίων αλλά και τον εκτεταμένο χαρακτηρισμό τους για την επαλήθευση του ρόλου τους σαν πρόδρομοι βιοδείκτες καταπόνησης από αλατοτητα.

Μεσοπρόθεσμα, θα κατοχυρωθεί πατέντα για την συγκεκριμένη χρήση των βιομορίων/βιοδεικτών ως δείκτες καταπόνησης από αλατότητα και θα διερευνηθεί η δυνατότητα αξιοποίησης των βιοδεικτών μέσω της δημιουργίας τεχνολογικής πλατφόρμας απλοποιημένης μέτρησής τους σε συνθήκες εμπορικής καλλιέργειας μέσω της παραγωγής διαγνωστικών κιτ ή και συσκευών. Επιπλέον, οι βιοδείκτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από εργαστήρια εδαφολογίας και φυλλοδιαγνωστικής για την παρακολούθηση εμπορικών θερμοκηπίων τα οποία χρησιμοποιούν υφάλμυρο νερό άρδευσης.

Το προτεινόμενο έργο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς την συνεισφορά πολλαπλών ειδικοτήτων και διατμηματικών προσεγγίσεων τα οποία πολύ δύσκολο να βρεθούν στο ίδιο Πανεπιστήμιο ή Ερευνητικό κέντρο. Για το λόγο αυτόν, δημιουργήθηκε μία κοινοπραξία από φορείς οι οποίοι είναι απόλυτα συμπληρωματικοί ως προς την ερευνητική τους δραστηριότητα και εξειδίκευση και απαρτίζουν μία σύμπραξη η οποία είναι ικανή να εκπληρώσει τους στόχους του προτεινόμενου έργου.